دیرگیر کننده بتن چیست؟

آیا تا به حال به این فکر کرده‌ اید که بتن چگونه می‌ تواند در شرایط مختلف آب و هوایی یا در پروژه‌ های بزرگ مدت زمان بیشتری انعطاف‌ پذیر باقی بماند؟ با دیرگیر کننده بتن! این ماده شیمیایی کوچک اما کارآمد یکی از مهم‌ ترین افزودنی‌ های بتن به حساب می‌ آید. در این مقاله، قصد داریم تا در مورد دیرگیر کننده بتن صحبت کنیم و از مزایا و معایب آن تا کاربرد های مختلف، هر آنچه نیاز است بدانید را بررسی کنیم.

دیرگیر کننده بتن یکی از افزودنی‌ های شیمیایی پرکاربرد در صنعت بتن است که با هدف به تأخیر انداختن زمان گیرش اولیه بتن به مخلوط بتن اضافه می‌ شود. این افزودنی با مکانیسم‌ های مختلفی بر روی فرآیند هیدراتاسیون سیمان تأثیر گذاشته و سرعت این فرآیند را کاهش می‌ دهد.
دیرگیر کننده بتن (Concrete Retarder) یک افزودنی شیمیایی یا طبیعی است که به مخلوط بتن اضافه می‌ شود تا زمان گیرش آن را به تأخیر بیندازد. این ماده برای پروژه‌ هایی که نیاز به زمان بیشتری برای بتن‌ ریزی دارند یا در هوای گرم انجام می‌ شوند، بسیار مفید است.

دیرگیر کننده بتن پودری محصولی کارآمد به شکل کریستالی است که بعد از اضافه شدن به بتن، با کاهش سرعت هیدراسیون بتن، سبب تأخیر در زمان گیرش بتن می شود. دیرگیر کننده بتن پودری یا کند گیر کننده بتن پودری با افزوده شدن به ملات، با ایجاد تأخیر کنترل شده در زمان گیرش، از سخت شدن زود هنگام بتن یا ملات ممانعت می‌ کند و ضمن آسانی در مراحل بتن ریزی، باعث صافی و پرداخت سطح می گردد. 

کاربرد های دیرگیر کننده پودری بتن

• مساعد برای ساخت و اجرای بتن های معماری
• بتن ریزی های پر حجم و نیمه حجیم
• مناسب برای اجرای پروژه های با حجم بتن ریزی بالا، مانند سد، پل، شالوده های پر حجم و ...
• سازگار جهت تولید و اجرای بتن غلطکی
• ساخت و حمل بتن در مسافت‌ های طولانی
• مناسب برای اجرای بتن های پمپی
• ساخت بتن های پر دوام و نفوذ ناپذیر

انواع دیرگیر کننده بتن

دیرگیر کننده‌ های بتن به دو دسته کلی تقسیم می‌ شوند:

دیرگیر کننده‌ های آلی: این نوع دیرگیر کننده‌ ها معمولاً از ترکیبات قندی، اسید های کربوکسیلیک و لیگنین ساخته می‌ شوند.
دیرگیر کننده‌ های معدنی: این نوع دیرگیر کننده‌ ها معمولاً از ترکیباتی مانند بور، فسفات و نیترات تهیه می‌ شوند.

چرا به دیرگیر کننده بتن نیاز داریم؟

در بسیاری از پروژه‌ های بتنی، به دلایل مختلفی مانند:

شرایط آب و هوایی گرم: در هوای گرم، سرعت هیدراتاسیون سیمان به شدت افزایش یافته و بتن به سرعت سخت می‌ شود که می‌ تواند منجر به ترک خوردگی و کاهش مقاومت بتن شود.
حمل و نقل طولانی: در مواردی که بتن باید مسافت طولانی حمل شود، استفاده از دیرگیر کننده بتن باعث می‌ شود که بتن در طول حمل و نقل کارایی خود را حفظ کند.
بتن‌ریزی‌ های حجیم: در بتن‌ ریزی‌ های حجیم، حرارت ناشی از هیدراتاسیون سیمان می‌ تواند باعث ایجاد ترک‌ های حرارتی شود. استفاده از دیرگیر کننده بتن با کاهش سرعت هیدراتاسیون، از بروز این مشکل جلوگیری می‌ کند.
هماهنگی با عملیات بتن‌ ریزی: در برخی موارد، نیاز است که زمان گیرش بتن با عملیات بتن‌ ریزی هماهنگ شود. دیرگیر کننده بتن به این هدف کمک می‌ کند.

مزایای استفاده از دیرگیر کننده بتن

افزایش کارایی بتن: دیرگیر کننده بتن باعث افزایش اسلامپ و روانی بتن شده و کارایی آن را بهبود می‌ بخشد.
کاهش خطر ترک خوردگی: با کاهش سرعت هیدراتاسیون، خطر ترک خوردگی بتن به دلیل تنش‌ های حرارتی کاهش می‌ یابد.
بهبود مقاومت بتن در دراز مدت: مطالعات نشان داده‌ اند که استفاده از دیرگیر کننده بتن می‌ تواند به بهبود مقاومت بتن در دراز مدت کمک کند.
هماهنگی با عملیات بتن‌ ریزی: دیرگیر کننده بتن به هماهنگی بهتر عملیات بتن‌ ریزی کمک می‌ کند.

روش مصرف دیرگیر کننده بتن پودری

 مقدار ماده افزودنی دیرگیر کننده بتن پودری محاسبه شده با توجه به عیار بتن، با 2 برابر حجم از آب اختلاط بتن رقیق شود. سپس افزودنی رقیق شده به بتن درحال اختلاط به تدریج اضافه شود .
محصول کندگیر کننده بتن پودری را می توان قبل از افزودن آب به مخلوط، به اجزای خشک افزود.
این محصول را می توان به مخلوط آماده بتن اضافه نمود و پس از میکس کامل، بتن ریزی انجام شود.
نکته : توصیه می شود به ازای هر متر مکعب بتن، حداقل 1 دقیقه عملیات میکس انجام شود.

نکات مهم در استفاده از دیرگیر کننده بتن

میزان مصرف: میزان مصرف دیرگیر کننده بتن باید بر اساس توصیه‌ های سازنده و شرایط پروژه تعیین شود. مصرف بیش از حد دیرگیر کننده می‌ تواند باعث عدم گیرش بتن شود.
نوع سیمان: نوع سیمان مورد استفاده در بتن می‌ تواند بر عملکرد دیرگیر کننده تأثیر بگذارد.
شرایط محیطی: دما، رطوبت و سایر شرایط محیطی نیز می‌ توانند بر عملکرد دیرگیر کننده تأثیر بگذارند.

در نتیجه، دیرگیر کننده بتن یکی از افزودنی های شیمیایی بتن است که بسیار مفید است و در بسیاری از پروژه‌ های بتنی برای بهبود کیفیت و کارایی بتن استفاده می‌شود. با انتخاب مناسب دیرگیر کننده و رعایت نکات ذکر شده، می‌ توان از مزایای این افزودنی به بهترین نحو بهره‌ برداری کرد.