روشهای اجرایی شاتکریت پاشی در تونلها

در این مطلب نکات اصلی حصول به یک شاتکریت پاشی با کیفیت بالا را بیان میکنم. البته به شرط اینکه طرح اخلاط بتن در حالت بهینه باشد. یکی از ضروری ترین مواد افشانه خوب است.

با ظهور متد مخلوط تر استفاده از بازو های پاشش روبوتیک خصوصا در پروژه های تونلی متداول گشته و از اینرو این متدها در اینجا مرور می شوند. همچنین به دلیل تقاضاهای اخیر برای نیاز به افزایش دوام و کیفیت بالای سازه شاتکریت پاشی، نیاز به افزایش سطح مهارت انسانی بحث خواهد شد

• آماده سازی سطح کار

قبل از اجرای شاتکریت پاشی، کاگر افشانه باید از خواص مورد نیاز لاینینگ شاتکریت مطلع باشد. این اطلاعات شامل ضخامت، پروفیل و اطلاع از جزء بحرانی – ایمنی است که توجه ویژه ای را در جریان پاشش نیاز دارد. به عنوان مثال درزه های ساختاری پیچیده همانند آنچه که در روش ساخت انشعاب از دیوارهای کناری وجود دارد، از این دسته اند. بلافاصله پس از حفاری و قبل از اعمال شاتکریت باید روند برداشت زمین شناسی و یا عکس برداری طی شود. برای چسبندگی بیشتر شاتکریت به لایه، سطح مورد نظر باید نمناک بوده و با استفاده از هوای فشرده و آب افشانه از مواد سست تمیز شود. باقیمانده شاتکریت چسبندگی ضعیفی به مش و آرک های فولادی داشته و به همین دلیل باید به خارج منتقل شده و مصرف نشود. ورود آب زیر زمینی به تونل غالباً اثرات زیان آوری به کیفیت و مقاومت شاتکریت دارد.معمولاً تیم های غیر مجرب می کوشند تا عملیات شاتکریت پاشی را با مصرف بسیار بالای زودگیر در آن بر روی سطح با ورودی آب فعال انجام دهند. به هر حال پیشنهاد می شود که تمامی آب ورودی با انجام تزریق قبلی و یا زهکشی آب و یا بوسیله سیستم های کنترلی مانند لوله های زهکشی نصب شده برای انحراف موقت آب و سهولت عملیات پاشش کنترل شود. اینگونه وسایل و شیوه ها باید برای حداقل 28 روز پس از پاشش موثر باشند.

• تکنیک های متداول پاشش

مخلوط انتقال یافته به پمپ باید از زمان اختلاط تا محل مصرف بررسی و کنترل گردد. لوله های تخلیه از پمپ به افشانه بایستی به دقت محکم و ثابت شده و با دوغاب به طور کامل روانکاری شوند. اگر تاخیری در این زمینه اتفاق بیافتد، باید کارایی مخلوط در صورتی که هنوز تازه و قابل پمپاژ باشد بر مبنا و قاعده منظم کنترل شود. تحت هیچ شرایطی نباید آب به میکسر و یا مخلوطهای قدیمی که متحمل هیدارتاسیون شده اند اضافه شود. استفاده از مواد افزودنی بتن برای کنترل پدیده هیدراتاسیون توصیه می شود.بکاری گیری مخلوط های شاتکریت زودگیر دار به سطح کار تا زمانیکه شاتکریت پاشیده شده عملکرد گیرشی صحیحی نداشته باشد، معقول نیست. این کار معمولاً با پاشش مستقیم به روی مقطع پائین سینه کار تونل تا مشاهده اجرا و عملکرد گیرش صحیح آن انجام می گیرد. به علاوه، فشار مناسب هوا و حجم عملیات پایین در سطح مشخص شده و تنظیمات مربوط به آن باید توسط کارگر افشانه ارزیابی شود.یکی از مهارت های کارگر افشانه تشخیص اجرای سریع شاتکریت در جاهایی از مقطع است که با اعمال آن ریسک سست شدگی بلوک ها از افتادن به منطقه کاری تونل حداقل گردیده و حتی از شکم دادگی بتن و هر نوع سقوط آن از مقاطع تاج تونل جلوگیری کند. برای رسیدن به این هدف کارگر افشانه در ابتدا باید تمام شکستگی ها و زون های ضعیف به مانند ریزترک ها، گسل ها و زون های خرد شدگی را پر کند. تسریع در این کار پس از حفاری، ایمن سازی بیشتر محل کار را بدنبال دارد. پاشش باید از مقاطع پائین به طور منظم به سمت بالا تا تاج آغاز شود. ممکن است مصلحت بر این باشد تا که مقداری زودگیر به میزان اندک، برای گیرش سریع تر و اعمال لایه های نازکتر متعدد بجای پاشش یک لایه ضخیم در یک مرحله کار اضافه شود. در مقاطع سقف تونل باید ابتدا یک لایه نازک به ضخامت حدود 50 میلیمتر برای جلوگیری از هوازدگی و کاهش چسبندگی و جداشدگی شاتکریت اجرا شود. پس از این کار لایه های بعدی تا ضخامت های 150 میلیمتر می تواند ایجاد شوند.برای بخش های سازه ای ضخیم تر از مقادیر فوق باید به هر لایه زمان کافی برای گیرش، قبل از اجرای لایه بعدی داده شود. در تونل های با قطر بزرگ این امکان بوجود می آید که روند پاشش به دلیل وجود سطوح نسبتاً بزرگ و حجم بتن مورد نیاز در آنها به طور پیوسته ادامه داشته باشد. در این گونه موارد فرصت خوبی برای تمرین اجرای مقاطع ضخیم در یک سری از لایه ها و مناطق بوجود می آید. اما تعداد این نقاط تا حد امکان باید حداقل باشد. تمامی سطوح باید برای ایجاد لایه جدیدتر نمناک شده و از مواد سست تمیز شوند